زمان تقریبی مطالعه: 10 دقیقه
 

آب و آبادانی (قرآن)





یکی از فواید آب که در آیات قرآن به آن اشاره شده، آبادانی است.


۱ - آبادانی زمین



آب ، از عوامل آبادانی زمین:
۱. «الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاء بِنَاء وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَّكُمْ ...؛آنكس كه زمين را بستر شما قرار داد و آسمان (جو زمين) را همچون سقفي بر بالاي سر شما و از آسمان آبي فرو فرستاد، و بوسيله آن ميوه‌ ها را پرورش داد، تا روزي شما باشد....»
۲. «... وَمَا أَنزَلَ اللّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِن مَّاء فَأَحْيَا بِهِ الأرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ...؛... و آبي كه خداوند از آسمان نازل كرده، و با آن زمين را پس از مرگ زنده نموده....»
۳. «وَهُوَ الَّذِيَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ نَبَاتَ كُلِّ شَيْءٍ فَأَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُّخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُّتَرَاكِبًا وَمِنَ النَّخْلِ مِن طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِيَةٌ وَجَنَّاتٍ مِّنْ أَعْنَابٍ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ انظُرُواْ إِلِى ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَيَنْعِهِ إِنَّ فِي ذَلِكُمْ لآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ؛او كسي است كه از آسمان آبي نازل كرد و بوسيله آن گياهان گوناگون رويانيديم، از آن ساقه‌ ها و شاخه‌ هاي سبز خارج ساختيم و از آنها دانه‌ هاي متراكم، و از شكوفه نخل خوشه‌ ها با رشته‌ هاي باريك بيرون فرستاديم و باغها از انواع انگور و زيتون و انار شبيه به يكديگر و بيشباهت هنگامي كه میوه مي‌كند به ميوه آن و طرز رسيدنش بنگريد كه در آن نشانه‌ هائي براي افراد با ايمان.»
۴. «... فَأَنزَلْنَا بِهِ الْمَاء فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ ...؛... و به وسيله آن آب (حياتبخش) نازل ميكنيم و با آن از هر گونه ميوهاي (از خاک تيره) بيرون مي‌آوريم....»
۵. «إِنَّمَا مَثَلُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاء أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاء فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَالأَنْعَامُ حَتَّىَ إِذَا أَخَذَتِ الأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَازَّيَّنَتْ ...؛زندگي دنیا همانند آبي است كه از آسمان نازل كرده‌ ايم كه بر اثر آن گياهان گوناگون كه مردم و چهارپایان از آن مي‌خورند، مي‌رويد، تا زماني كه روي زمين زيبائي خود را (از آن) گرفته و تزیین مي‌گردد ....»
۶. «وَفِي الأَرْضِ قِطَعٌ مُّتَجَاوِرَاتٌ وَجَنَّاتٌ مِّنْ أَعْنَابٍ وَزَرْعٌ وَنَخِيلٌ صِنْوَانٌ وَغَيْرُ صِنْوَانٍ يُسْقَى بِمَاء وَاحِدٍ وَنُفَضِّلُ بَعْضَهَا عَلَى بَعْضٍ فِي الأُكُلِ ...؛و در روي زمين قطعاتي در كنار هم قرار دارد كه با هم متفاوتند و باغهائي از انگور، و زراعت، و نخلها، كه گاهي بر يك پايه مي‌رويند و گاهي بر دو پايه، همه آنها از يك آب سيراب مي‌شوند و با اينحال بعضي از آنها را از جهت ميوه بر ديگري برتري مي‌دهيم....»
۷. «اللّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَّكُمْ وَسَخَّرَ لَكُمُ الْفُلْكَ لِتَجْرِيَ فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَسَخَّرَ لَكُمُ الأَنْهَارَ؛خداوند همان كسي است كه آسمانها و زمين را آفريده و از آسمان آبي نازل كرده و با آن ميوه‌ ها (ي مختلف) را خارج ساخت و روزي شما قرار داد و كشتي را مسخر شما گردانيد تا بر صفحه دریا به فرمان او حركت كنند و نهرها را (نيز) مسخر شما گرداند.»
۸. «هُوَ الَّذِي أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لَّكُم مِّنْهُ شَرَابٌ وَمِنْهُ شَجَرٌ فِيهِ تُسِيمُونَ • يُنبِتُ لَكُم بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّيْتُونَ وَالنَّخِيلَ وَالأَعْنَابَ وَمِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ؛او كسي است كه از آسمان آبي فرستاد كه شرب شما از آن است، و گياهان و درختان كه حيوانات خود را در آن به چرا مي‌بريد نيز از آن است.خداوند با آن (آب باران) براي شما زراعت و زيتون و نخل و انگور مي‌روياند، و از همه ميوه‌ ها ، مسلما در اين نشانه روشني است براي گروهي كه تفکر مي‌كنند.»
۹. «وَاللّهُ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْيَا بِهِ الأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ...؛خداوند از آسمان آبي فرستاد، و زمين را بعد از آنكه مرده بود حيات بخشيد ....»
۱۰. «... وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّن نَّبَاتٍ شَتَّى؛... و از آسمان آبي فرستاد كه به وسيله آن انواع گوناگون گياهان مختلف را (از خاك تيره) برآورديم. »
۱۱. «... وَتَرَى الْأَرْضَ هَامِدَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاء اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَأَنبَتَتْ مِن كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ؛... زمين را (در فصل زمستان) خشك و مرده مي‌بيني، اما هنگامي كه باران را بر آن فرو مي‌فرستيم به حركت در مي‌آيد و نمو مي‌كند، و انواع گياهان زيبا را مي‌روياند. »
۱۲. «أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَتُصْبِحُ الْأَرْضُ مُخْضَرَّةً ...؛آيا نديدي خداوند از آسمان آبي فرستاد و زمين (بر اثر آن) سر سبز و خرم مي‌گردد؟ ...»
۱۳. «وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَسْكَنَّاهُ فِي الْأَرْضِ وَإِنَّا عَلَى ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ • فَأَنشَأْنَا لَكُم بِهِ جَنَّاتٍ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ لَّكُمْ فِيهَا فَوَاكِهُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ • وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِن طُورِ سَيْنَاء تَنبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِّلْآكِلِينَ؛و از آسمان آبي به اندازه معين نازل كرديم و آن را در زمين (در مخازن مخصوصي) ساكن نموديم و ما بر از بين بردن آن كاملا قادريم. سپس به وسيله آن باغهائي از درخت نخل و انگور براي شما ايجاد كرديم، باغهائي كه در آن ميوه‌ هاي بسيار است و از آن تناول مي‌كنيد.و نيز درختي كه از طور سينا مي‌رويد و از آن روغن و «نان خورش» براي خورندگان فراهم مي‌گردد.»
۱۴. «... وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُورًا • لِنُحْيِيَ بِهِ بَلْدَةً مَّيْتًا ...؛... و از آسمان آبي پاك كننده نازل كرديم. تا به وسيله آن سرزمين مرده را زنده كنيم...»
۱۵. «... وَأَنزَلَ لَكُم مِّنَ السَّمَاءِ مَاء فَأَنبَتْنَا بِهِ حَدَائِقَ ذَاتَ بَهْجَةٍ ...؛.. و براي شما از آسمان آبي فرستاد كه با آن باغهائي زيبا و سرور انگيز رويانديم...»
۱۶. «... مَّن نَّزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ مِن بَعْدِ مَوْتِهَا ...؛... چه كسي از آسمان آبي نازل كرد و به وسيله آن زمين را بعد از مردنش احيا نمود؟ ...»
۱۷. «... و ینزل من السماء ماء فیحیی به الارض بعد موتها...؛... و از آسمان آبي فرو مي‌فرستد كه زمين را بعد از مردن به وسيله آن زنده مي‌كند...»
۱۸. «اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَيَبْسُطُهُ فِي السَّمَاء كَيْفَ يَشَاءُ ... • فَانظُرْ إِلَى آثَارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ...؛خداوند همان كسي است كه بادها را مي‌فرستد تا ابرهائي را به حركت درآورند، سپس آنها را در پهنه آسمان آن گونه كه بخواهد مي‌گستراند... به آثار رحمت الهی بنگر كه چگونه زمين را بعد از مردنش زنده مي‌كند...»
۱۹. «... وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ؛... و از آسمان آبي نازل كرديم، و به وسيله آن در روي زمين انواع گوناگوني از جفتهاي گياهان پر ارزش رويانديم.»
۲۰. «أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا نَسُوقُ الْمَاء إِلَى الْأَرْضِ الْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا تَأْكُلُ مِنْهُ أَنْعَامُهُمْ وَأَنفُسُهُمْ ...؛آيا نديدند كه ما آب را به سوي زمينهاي خشك مي‌رانيم، و به وسيله آن زراعتهائي مي‌رويانيم كه هم چهارپايانشان از آن مي‌خورند و هم خودشان تغذیه مي‌كنند...»
۲۱. «وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَى بَلَدٍ مَّيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ...؛خداوند آن كس است كه بادها را فرستاد تا ابرهائي را به حركت در آورند، ما اين ابرها را به سوي سرزمين مردهاي ميرانيم و به وسيله آن زمين را بعد از مردنش زنده ميكنيم...»
۲۲. «أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ ثَمَرَاتٍ مُّخْتَلِفًا أَلْوَانُهَا ...؛آيا نديدي خداوند از آسمان آبي فرو فرستاد كه به وسيله آن ميوه‌ هائي (از زمين) خارج ساختيم با الوان گوناگون... »
۲۳. «أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَلَكَهُ يَنَابِيعَ فِي الْأَرْضِ ثُمَّ يُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا مُّخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ ...؛آيا نديدي كه خداوند از آسمان آبي فرستاد، و آن را به صورت چشمه‌ هائي در زمين وارد نمود سپس با آن زراعتي را خارج مي‌سازد كه الوان مختلف دارد ...»
۲۴. «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنَّكَ تَرَى الْأَرْضَ خَاشِعَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاء اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ إِنَّ الَّذِي أَحْيَاهَا لَمُحْيِي الْمَوْتَى ...؛از آيات او اين است كه زمين را خشك و خاضع مي‌بيني، اما هنگامي كه آب بر آن مي‌فرستيم به جنبش در مي‌آيد و نمو مي‌كند، همان كس كه آنرا زنده كرد مردگان را نيز زنده مي‌كند... »
۲۵. «وَالَّذِي نَزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَنشَرْنَا بِهِ بَلْدَةً مَّيْتًا ...؛و آن كسي كه از آسمان آبي فرستاد به مقدار معين، و به وسيله آن سرزمين مرده را حیات بخشيديم...»
۲۶. «وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِن رِّزْقٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ...؛و نيز در آمد و شد شب و روز و رزقي كه خداوند از آسمان نازل كرده، و به وسيله آن زمين را بعد از مردنش حيات بخشيده...»
۲۷. «وَنَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً مُّبَارَكًا فَأَنبَتْنَا بِهِ جَنَّاتٍ وَحَبَّ الْحَصِيدِ • رِزْقًا لِّلْعِبَادِ وَأَحْيَيْنَا بِهِ بَلْدَةً مَّيْتًا ...؛و از آسمان آبي پر بركت فرستاديم و به وسيله آن باغها و دانه‌ هائي را كه درو مي‌كنند رويانديم.همه اينها به منظور بخشيدن روزي به بندگان است، و به وسيله باران زمين مرده را زنده كرديم...»
۲۸. «... كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ...؛... همانند باراني كه محصولش کشاورزان را در شگفتي فرو مي‌برد....»
۲۹. «يُرْسِلِ السَّمَاء عَلَيْكُم مِّدْرَارًا • وَيُمْدِدْكُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَيَجْعَل لَّكُمْ جَنَّاتٍ وَيَجْعَل لَّكُمْ أَنْهَارًا؛تا بارانهاي پر بركت آسمان را پي درپي بر شما فرستد.و شما را با اموال و فرزندان فراوان امداد كند، و باغهاي سر سبز و نهرهاي جاري در اختيارتان قرار دهد.»
۳۰. «وَأَنزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَاء ثَجَّاجًا • لِنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَنَبَاتًا • وَجَنَّاتٍ أَلْفَافًا؛و از ابرهاي باران زا آبي فراوان نازل كرديم. تا به وسيله آن دانه و گياه بسيار برويانيم.و باغهايي پر درخت
۳۱. «وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا • أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءهَا وَمَرْعَاهَا؛و زمين را بعد از آن گسترش داد. آبش خارج كرد و چراگاهش را آماده ساخت.»
۳۲. «أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاء صَبًّا • ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا • فَأَنبَتْنَا فِيهَا حَبًّا • وَعِنَبًا وَقَضْبًا؛ما آب فراواني از آسمان فروريختيم! سپس زمين را از هم شكافتيم. و در آن دانه‌ هاي فراواني رويانديم. و انگور و سبزي بسيار.»

۲ - پیدایش تمدن



آب باران ، دارای نقشی اساسی در پیدایش تمدن‌ها :
«أَلَمْ يَرَوْاْ كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّن قَرْنٍ مَّكَّنَّاهُمْ فِي الأَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّن لَّكُمْ وَأَرْسَلْنَا السَّمَاء عَلَيْهِم مِّدْرَارًا وَجَعَلْنَا الأَنْهَارَ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمْ ...؛آيا مشاهده نكردند چقدر از اقوام پيشين را هلاك كرديم؟! اقوامي كه (از شما نيرومندتر بودند و) قدرتهائي به آنها داديم كه به شما نداديم، بارانهاي پي در پي بر آنها فرستاديم و نهرها از زير (آباديهاي) آنها جاري ساختيم....»

۳ - پانویس


 
۱. بقره/سوره۲، آیه۲۲.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۱۶۴.    
۳. انعام/سوره۶، آیه۹۹.    
۴. اعراف/سوره۷، آیه۵۷.    
۵. یونس/سوره۱۰، آیه۲۴.    
۶. رعد/سوره۱۳، آیه۴.    
۷. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۳۲.    
۸. نحل/سوره۱۶، آیه۱۰.    
۹. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱.    
۱۰. نحل/سوره۱۶، آیه۶۵.    
۱۱. طه/سوره۲۰، آیه۵۳.    
۱۲. حج/سوره۲۲، آیه۵.    
۱۳. حج/سوره۲۲، آیه۶۳.    
۱۴. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۸.    
۱۵. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۹.    
۱۶. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۲۰.    
۱۷. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۸.    
۱۸. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۹.    
۱۹. نمل/سوره۲۷، آیه۶۰.    
۲۰. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۶۳.    
۲۱. روم/سوره۳۰، آیه۲۴.    
۲۲. روم/سوره۳۰، آیه۴۸.    
۲۳. روم/سوره۳۰، آیه۵۰.    
۲۴. لقمان/سوره۳۱، آیه۱۰.    
۲۵. سجده/سوره۳۲، آیه۲۷.    
۲۶. فاطر/سوره۳۵، آیه۹.    
۲۷. فاطر/سوره۳۵، آیه۲۷.    
۲۸. زمر/سوره۳۹، آیه۲۱.    
۲۹. فصلت/سوره۴۱، آیه۳۹.    
۳۰. زخرف/سوره۴۳، آیه۱۱.    
۳۱. جاثیه/سوره۴۵، آیه۵.    
۳۲. ق/سوره۵۰، آیه۹.    
۳۳. ق/سوره۵۰، آیه۱۱.    
۳۴. حدید/سوره۵۷، آیه۲۰.    
۳۵. نوح/سوره۷۱، آیه۱۱.    
۳۶. نوح/سوره۷۱، آیه۱۲.    
۳۷. نبا/سوره۷۸، آیه۱۴.    
۳۸. نبا/سوره۷۸، آیه۱۵.    
۳۹. نبا/سوره۷۸، آیه۱۶.    
۴۰. نازعات/سوره۷۹، آیه۳۰.    
۴۱. نازعات/سوره۷۹، آیه۳۱.    
۴۲. عبس/سوره۸۰، آیه۲۵.    
۴۳. عبس/سوره۸۰، آیه۲۶.    
۴۴. عبس/سوره۸۰، آیه۲۷.    
۴۵. عبس/سوره۸۰، آیه۲۸.    
۴۶. انعام/سوره۶، آیه۶.    


۴ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۸۳، برگرفته از مقاله «نقش آب (آبادانی)».    


رده‌های این صفحه : آب | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.